Sáng 25/12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính – Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số chủ trì Hội nghị trực tuyến sơ kết 1 năm triển khai Đề án 06 và tổng kết hoạt động của Ủy ban năm 2022. Đồng chủ trì có các đồng chí: Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an; Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban.
Văn phòng Chính phủ, triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06): Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã giao 225 nhiệm vụ, trong đó: 59 nhiệm vụ đã hoàn thành; 166 nhiệm vụ đang triển khai.
Đối với hoạt động của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số: Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban đã giao 56 nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương tại phiên họp thứ 2 và thứ 3 của Ủy ban. Đến nay, 45 nhiệm vụ đã cơ bản hoàn thành, còn 11 nhiệm vụ đang triển khai. Về ứng dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến: đây là một nhiệm vụ rất quan trọng, giúp người dân được thụ hưởng ngay kết quả của Đề án 06.
Chẳng hạn, với việc xác thực, đồng bộ dữ liệu dân cư với hơn 68 triệu dữ liệu về bảo hiểm xã hội; 26 triệu dữ liệu giáo viên, học sinh; 28 triệu dữ liệu thuế, đã giúp người dân không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh, thay đổi thông tin cá nhân, mà được các hệ thống tự động điều chỉnh. Hay việc tích hợp và khám chữa bệnh sử dụng thẻ căn cước công dân thay thẻ bảo hiểm y tế, giúp giảm giấy tờ tùy thân…
Một thí dụ khác là việc đăng ký, cấp biển số xe, bên cạnh việc đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền giải quyết thì thông qua kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa dân cư, đăng kiểm, thuế, hải quan, ngân hàng giúp bãi bỏ thủ tục xác nhận nguồn gốc xe đối với xe nhập khẩu, cũng như cắt giảm các giấy tờ, giảm thời gian đi lại của người dân… Văn phòng Chính phủ cũng cho biết, hiện nay, đã có 4.290 dịch vụ công trực tuyến cung cấp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia (chiếm 66% số lượng thủ tục hành chính)…
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, về kết quả đạt được đối với hạ tầng số: tốc độ truy cập mạng băng rộng cố định đạt 79,95 Mbps, tăng 29,6% so cùng kỳ năm 2021, xếp thứ 45 và cao hơn mặt bằng chung của thế giới là 71,39 Mbps. Tốc độ truy cập mạng băng rộng di động đạt 39,48 Mbps, tăng 11,1% so cùng kỳ năm 2021), xếp thứ 52 và cao hơn so với mặt bằng chung của thế giới là 33,17 Mbps.
Các doanh nghiệp viễn thông di động đã triển khai phủ sóng được 2.152 thôn, bản (toàn quốc đạt 99,73% thôn bản đã có sóng, tăng 1,9% so đầu năm 2021), còn lại 266 thôn chưa phủ sóng được do một số thôn chưa có điện, dân cư thưa, địa hình khó khăn. Thực hiện bàn giao máy tính và chuyển kinh phí cho các tỉnh tương đương với 503.249 trong tổng số 600.000 máy huy động từ các nguồn xã hội hóa triển khai Chương trình “Sóng và máy tính cho em”. Số thuê bao di động sử dụng dịch vụ Mobile Money đạt 2.659.719 thuê bao, tăng gấp hơn 7,3 lần so với năm 2021 (362.721 thuê bao).
Đối với nền tảng số, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp các bộ, ngành chỉ đạo phát triển, đánh giá và công bố 50 nền tảng số, trong đó có 18 nền tảng phục vụ Chính phủ số, 16 nền tảng phục vụ kinh tế số và 16 nền tảng phục vụ xã hội số. 63/63 địa phương đã được giao nhiệm vụ triển khai sử dụng tối thiểu 1 nền tảng số.
43/63 địa phương đã công bố lựa chọn nền tảng số triển khai năm 2022 lồng ghép trong kế hoạch chuyển đổi số; 11/63 địa phương đã công bố lựa chọn nền tảng số triển khai năm 2022 bằng một văn bản riêng của UBND tỉnh, thành phố. Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức khóa bồi dưỡng trực tuyến về Cách tiếp cận nền tảng trong chuyển đổi số cho hơn 3.257 công chức, viên chức của đơn vị chuyên trách công nghệ thông tin các bộ, ngành, địa phương.
Về nhân lực số: 13/30 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và 46/63 tỉnh, thành phố đã ban hành Kế hoạch triển khai Đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” (Đề án 146).
63/63 tỉnh, thành phố đã triển khai 68.933 Tổ Công nghệ số cộng đồng đến tận thôn, xóm với hơn 320.000 thành viên tham gia. Bồi dưỡng, tập huấn về chuyển đổi số cho 4.839 lượt công chức, viên chức là đội ngũ nòng cốt về chuyển đổi số của bộ, ngành, địa phương và 28.989 lãnh đạo UBND cấp xã trên Nền tảng học trực tuyến mở đại trà của Bộ Thông tin và Truyền thông.
Đến tháng 12/2022, có 27.768 cán bộ, công chức, viên chức đã hoàn thành các khóa học, vượt mục tiêu bồi dưỡng 10.000 cán bộ, công chức, viên chức đề ra trong năm 2022, Nền tảng học trực tuyến mở đại trà có hơn 16 triệu lượt truy cập.
Trong tháng 9/2022, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp UBND các tỉnh, thành phố, các doanh nghiệp công nghệ số và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức phổ biến, tập huấn trực tiếp và trực tuyến cho 255.545 thành viên Tổ Công nghệ số cộng đồng tại 58/63 địa phương (Hà Nội, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Nghệ An và Quảng Bình dự kiến tổ chức trong năm 2023)…
Phát biểu ý kiến khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chỉ còn 1 tuần nữa là kết thúc năm 2022 – năm của những biến động nhanh, phức tạp, khó lường, có nhiều vấn đề chưa có tiền lệ – cũng là năm của quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả với nhiều thành tựu đáng ghi nhận; và chuẩn bị bước sang năm 2023 – năm bản lề của thời kỳ kế hoạch 5 năm 2021-2025. Trong kết quả chung đó có sự đóng góp chung của các cấp, các ngành, đặc biệt là công tác chuyển đổi số. Đối với công tác này, chúng ta không thể đứng ngoài cuộc.
Theo Thủ tướng, chuyển đổi số là xu thế tất yếu và là yêu cầu bắt buộc đối với chúng ta, đang diễn ra rất mạnh mẽ, sâu rộng. Chuyển đổi số giúp giải quyết hiệu quả mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường, xã hội; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất kinh doanh, giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp, đồng thời giúp chính quyền các cấp nâng cao năng lực quản lý điều hành. Đảng, Nhà nước ta rất coi trọng và xem đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu.
Nhiệm vụ của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Tổ công tác triển khai Đề án 06 là rất nặng nề; chúng ta vừa phải chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương, cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia, gắn kết chặt chẽ với cải cách hành chính; phát triển Chính phủ số, hướng tới nền kinh tế số, xã hội số, công dân số.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, Thủ tướng đề nghị các đại biểu phát biểu ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề, trong đó tập trung vào một số nội dung chính sau:
Thứ nhất, thẳng thắn đánh giá rõ ràng, khách quan những công việc đã làm được với tinh thần là “không tô hồng cũng không bôi đen”; nhận diện các tồn tại, hạn chế, yếu kém, vướng mắc, rào cản, điểm nghẽn làm cản trở đến việc công cuộc chuyển đổi số quốc gia và triển khai Đề án 06; đồng thời tìm đúng nguyên nhân của tồn tại, hạn chế, rào cản, điểm nghẽn, bài học kinh nghiệm thì mới có giải pháp hiệu quả; đánh giá ý nghĩa của việc này tại các bộ, ngành, địa phương mình. Nếu người đứng đầu đơn vị quan tâm thì công việc này được triển khai tốt.
Thứ hai, chia sẻ những kinh nghiệm hay, bài học quý, những giải pháp cụ thể trong triển khai chuyển đổi số quốc gia, Đề án 06. Theo Thủ tướng, cơ sở dữ liệu quốc gia rất quan trọng; vấn đề kết nối, rồi khai thác hiệu quả. Do đó phải xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia nhanh, thuận lợi, hiệu quả. Đây là dữ liệu quốc gia chứ không phải dữ liệu của riêng Bộ Công an. Chúng ta đã thống nhất rồi thì phải hành động, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết.
Thứ ba, xác định rõ các quan điểm, định hướng và các nhiệm vụ giải pháp trọng tâm thời gian tới, cũng như trong dài hạn (Về thể chế, cơ chế chính sách thúc đẩy chuyển đổi số như thế nào? Vấn đề nhân lực số ra sao? Việc xây dựng, chia sẻ, kết nối các nền tảng số và cơ sở dữ liệu? Vấn đề bảo đảm an ninh, an toàn trên môi trường mạng? Vấn đề tăng hiệu quả sử dụng dịch vụ công trực tuyến của người dân?…). Theo Thủ tướng, đổi mới sáng tạo gắn với chuyển đổi số có ý nghĩa hết sức quan trọng. Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành suy nghĩ, chúng ta sẽ có một hội nghị chuyên đề về đổi mới sáng tạo, trong đó tập trung vào tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, tăng năng suất lao động.
Thủ tướng nêu rõ, năm 2023, tình hình dự báo khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ thuận lợi. Việc chuyển đổi số quốc gia nói chung, thực hiện Đề án 06, công tác chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương nói riêng đóng góp như thế nào trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội thời gian tới. Đây là những nhiệm vụ hết sức quan trọng, trong đó vấn đề chuyển đổi số, quản lý dân cư, thực hiện Đề án 06 có vai trò quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị năm 2023.
Phát biểu ý kiến tại Hội nghị, thay mặt lãnh đạo Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính biểu dương những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các bộ, ngành, địa phương; sự chỉ đạo quyết liệt của các thành viên Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số với vai trò nòng cốt của lực lượng Công an nhân dân; sự đồng lòng, ủng hộ, tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp.
Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm: chuyển đổi số là quá trình chuyển đổi cả về tư duy, nhận thức và hành động; chuyển từ thủ công truyền thống sang môi trường số; đổi mới căn bản, toàn diện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý, quản trị, điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương; đổi mới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân nhằm tăng năng suất lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và quốc gia, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.
Chuyển đổi số là vấn đề mới, khó, phức tạp, cần phải tiếp thu những thành tựu, kinh nghiệm quốc tế và vận dụng sáng tạo, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam. Phải có tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung; chuyển đổi số triển khai trên tất cả các lĩnh vực, ngành nghề nhưng phải làm có trọng tâm, trọng điểm; dễ làm trước, khó làm sau, đơn giản đến phức tạp, bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”, an toàn thông tin: thực hiện thực chất, bài bản, tránh tình trạng “trăm hoa đua nở”, tránh chồng chéo, đầu tư dàn trải, lãng phí.
Chuyển đổi số phải lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, làm mục tiêu, động lực, nhằm cung cấp dịch vụ chất lượng hơn, phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp và hướng tới việc hình thành công dân số, xã hội số; huy động sức mạnh tổng lực của cả hệ thống chính trị, người dân phải được hưởng thụ thành quả từ công việc này. Chính phủ số là động lực chính, then chốt, dẫn dắt việc xây dựng nền kinh tế số, công dân số, xã hội số, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
Thủ tướng nhấn mạnh về nhiệm vụ trọng tâm, theo đó, đối với các bộ, ngành, địa phương: tăng cường nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của chuyển đổi số quốc gia trong Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2021-2030; tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, lưu ý vấn đề bảo đảm an ninh, an toàn thông tin; tăng cường kỷ luật, kỷ cương; khẩn trương hoàn thiện và quyết liệt triển khai Kế hoạch hoạt động của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Tổ công tác triển khai Đề án 06 của Chính phủ năm 2023; kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền những khó khăn, vướng mắc phát sinh để xử lý, không chậm trễ.
Các bộ, ngành, địa phương ban hành Kế hoạch chuyển đổi số phải thực chất, tránh hình thức, phù hợp điều kiện của mình gắn kết chặt chẽ nguồn lực phù hợp. Các nhiệm vụ trong Kế hoạch phải cụ thể, rõ ràng để dễ nhớ, dễ hiểu, triển khai, dễ đánh giá, dễ kiểm tra, giám sát. Chủ động hướng dẫn, tổ chức triển khai số hóa, cung cấp dịch vụ công trực tuyến và thường xuyên đánh giá kết quả thực hiện thông qua mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp.
Thủ tướng yêu cầu:
Đẩy mạnh xây dựng, cập nhật, liên thông, kết nối, chia sẻ các nền tảng số, cơ sở dữ liệu đồng bộ, thực chất, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm. Kết nối các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành với Trung tâm thông tin, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Tập trung hoàn thiện nền tảng cung cấp dịch vụ công toàn diện trên môi trường mạng (dịch vụ công toàn trình).
Tập trung hoàn thành và triển khai 53 dịch vụ công thiết yếu (tại Đề án 06 và Quyết định 422 của Thủ tướng), nhất là 10 dịch vụ công đã quá hạn trong năm 2022. Đồng thời, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ, số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính đã cung cấp trên môi trường mạng, kết nối các dịch vụ công trực tuyến với Cổng dịch vụ công quốc gia.
Đẩy mạnh thương mại điện tử, thanh toán các dịch vụ, chi trả trợ cấp xã hội, hỗ trợ an sinh xã hội không dùng tiền mặt, xác thực tài khoản ngân hàng. Rà soát, đánh giá an toàn thông tin, an ninh mạng các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu; khẩn trương khắc phục những hạn chế, bất cập về lỗ hổng bảo mật, tình trạng lộ lọt thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Tập trung xây dựng các cơ chế, chính sách phù hợp, hiệu quả về đào tạo, tuyển dụng, bố trí, đãi ngộ nhân lực chuyển đổi số, nhất là nhân lực chất lượng cao; hạn chế tình trạng chảy máu chất xám. Tăng cường hợp tác quốc tế trong chuyển đổi số, nhất là hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ, thu hút và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu, kết nối dữ liệu quốc gia, dứt khoát trong năm 2023 này phải xây dựng trung tâm dữ liệu quốc gia, coi đây là tài sản quốc gia; giao Bộ Công an chuẩn bị cơ sở vật chất cần thiết; thiết kế các công cụ để bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo đảm quyền công dân theo Hiến pháp và pháp luật; dứt khoát không cát cứ, cục bộ.
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an: chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tổ chức triển khai hiệu quả Đề án 06. Trong đó, khẩn trương hoàn thành cung cấp thẻ căn cước công dân gắn chíp, mã định danh cá nhân và thực hiện nhiệm vụ phát sinh cần thiết để triển khai hiệu quả mục tiêu chung của Đề án 06. Trình Thủ tướng ban hành Chỉ thị về tiếp tục đẩy mạnh triển khai Đề án 06 tại các bộ, ngành, địa phương. Bảo đảm tích hợp, chuẩn hóa, cập nhật và chia sẻ thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các bộ, ngành, địa phương. Tăng cường hỗ trợ người dân thực hiện thuận lợi, đơn giản các dịch vụ công có sử dụng thông tin về công dân, nhất là thời gian đầu bỏ hộ khẩu giấy sẽ có lúng túng.
Bộ Công an cần tiếp tục hoàn thiện ứng dụng định danh, xác thực điện tử (VNeID), tích hợp các dịch vụ thiết yếu để dần thay thế các giấy tờ liên quan đến công dân (Phấn đấu đến quý II/2023 cấp được 40 triệu tài khoản định danh điện tử cho người dân). Tổ chức sơ kết, đánh giá kết quả triển khai thí điểm 2 nhóm dịch vụ công liên thông: “Đăng ký khai sinh – đăng ký thường trú – cấp thẻ Bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi” và “Đăng ký khai tử – xóa đăng ký thường trú – trợ cấp mai táng phí” trước khi triển khai, nhân rộng.
Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng, hoàn thiện và trình Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số phê duyệt Kế hoạch hoạt động năm 2023; tổ chức thực hiện, theo dõi, đôn đốc, tổng hợp kết quả thực hiện các nhiệm vụ mới là quan trọng; phải làm có kết quả, không hình thức.
Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Thông tin Truyền thông rà soát lộ trình bổ sung, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đúng quy định, thực tiễn. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì tổng hợp, tham mưu bố trí vốn đầu tư cho triển khai chuyển đổi số năm 2023 và đến 2025. Bộ Tài chính chủ trì tổng hợp, tham mưu bố trí kinh phí sự nghiệp từ ngân sách nhà nước cho triển khai chuyển đổi số năm 2023. Hai Bộ này phải phối hợp chặt chẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
Bộ Giáo dục và Đào khẩn trương hoàn thành 2 nhiệm vụ trong Kế hoạch hoạt động của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số năm 2022 (Đề án triển khai thí điểm mô hình giáo dục đại học số; ban hành chuẩn chương trình khối ngành công nghệ thông tin); nghiên cứu đưa các yêu cầu về kỹ năng công nghệ thông tin vào các chuẩn chương trình đào tạo (hoàn thành trong quý I/2023).
Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đẩy mạnh triển khai Chương trình chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Công an tiếp tục thúc đẩy việc triển khai chi trả qua tài khoản cho các đối tượng được hưởng trợ cấp từ ngân sách nhà nước.
Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương hoàn thành Cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia, sớm cung cấp các dịch vụ công trực tuyến liên quan đến lĩnh vực đất đai phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Văn phòng Chính phủ tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương thực hiện tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ, số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính, kết nối các dịch vụ công trực tuyến với Cổng dịch vụ công quốc gia.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ Nghị định thanh toán không dùng tiền mặt và sớm xây dựng, ban hành các Thông tư hướng dẫn triển khai…
Thủ tướng nêu rõ, năm 2023 là năm “Tạo lập và khai thác dữ liệu để tạo ra giá trị mới” với nhiệm vụ trọng tâm là số hóa, xây dựng, kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương; là bảo vệ dữ liệu cá nhân; khai thác, sử dụng dữ liệu để phục vụ ngày càng tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp.